Triết học cùng
quan điểm như niềm tin của hầu hết mọi người trên thế gian cũng như giáo lý của
các tôn giáo lớn, rằng : Con người có hai thành phần - đó là thân xác và linh
hồn (linh hồn : phần thiêng liêng có ý thức nằm trong thân thể xác thịt). Nhưng
kinh thánh nói gì về vấn đề nêu trên : linh hồn và xác – chúng ta tìm hiểu sau
đây.
A. Con người toàn diện :
“Con người toàn diện” theo kinh thánh bao gồm phần thấy
được và phần không thấy được. Phần thấy được là phần thân xác – phần không thấy
được là phần tinh thần; thiếu một trong hai thành phần trên thì không thể là
con người được.
Sách
Sáng thế ký chương hai câu bẩy viết : “7 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa lấy bụi
từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh-vật
. Ở đây trong các bản dịch Sinh-vật[1],
Mạng-sống[2],
linh-hồn-sống[3],
sanh-linh[4] thì
nó đồng nghĩa với : “con người toàn diện” (St 2:7). Trong thực tế, Thiên Chúa
sáng tạo Adam là một hữu thể có tự do (xuất
phát bởi : ý-chí, trí-khôn, tình-cảm). Sự tự do là một thuộc tính quan
trọng còn được gọi là : “giống hình ảnh Thiên-Chúa”; một thuộc tính, mà Chúa
ban, không phân biệt, cho hết thảy mọi người. Trong các bản dịch có cùng địa
chỉ St 2:7 sau đây có các danh xưng chỉ về Adam cũng như loài người :
·
“sinh
vật”: “7 ĐỨC
CHÚA là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi,
và con người trở nên một sinh-vật”
(b/d Giờ Kinh Phụng Vụ)
·
“mạng sống”: “Ya-vê Thiên-Chúa đã nắn hình người với bụi lấy từ đất đai và
người đã hà hơi sống vào mũi nó và người đã thành mạng sống” (b/d Lm
Nguyễn-thế-Thuấn)
·
“linh
hồn sống”: 7 CHÚA, Đức Chúa Trời nắn lên loài người từ bụi đất,
hà sinh khí vào lỗ mũi và người trở nên một linh hồn sống.” (b/d tin-lành
mới 2002 )
·
“sanh linh” “7 Giê-hô-va
Đức Chúa Trời bèn lấy bụi đất nắn nên hình người, hà sanh khí vào lỗ mũi; thì
người trở nên một loài sanh linh.”(b/d t/l Truyền thống)
Bảng tóm tiến trình sáng tạo con người :
Thiên-Chúa sáng tạo con người từ :
Thành phần
|
Kết quả
|
|
Bụi đất
|
Sinh-khí
|
Sinh-vật (con người)
|
Sinh vật ở đây là con người - trong con người
ấy có sự sống, sự hiện-hữu và có những phẩm chất : Ý trí, Trí-khôn, Tình cảm. Và
chúng ta bảo rằng : Ý trí,Trí-khôn, Tình cảm. chính là đặc tính của : một hồn
sống – một sinh linh – một mạng sống – một sinh vật.
Bảng sau đây cho thấy rõ hơn về hồn sống – một
sinh linh – một mạng sống – một sinh vật.
Quan sát :
Tạo vật
|
Nhận thấy chúng
có:
|
Kết luận đó là :
|
Con người
|
sự sống
|
hồn-sống, mạng
sống
|
Vậy hồn-sống hay còn gọi là sinh-vật, sinh linh, mạng sống
chính là bụi đất (vật chất) và sinh khí của Yahweh Đức-Chúa-Trời ban cho (hà
hơi) .
Bảng sau cho ta thấy rõ hơn về ý nghĩa của hồn-sống, sinh
vật v.v… theo Kinh Thánh.
Tạo vật
|
Thành-phần
|
|
hồn-sống
(sinh-vật)
|
Sinh-khí
|
Bụi đất (vật chất)
|
Nếu như thiếu một trong hai thành tố thì không
thể được xem là một hồn sông, sinh vật; hay một linh-hồn được.
Xem tiếp bảng dưới :
Thành phần
|
Kết quả
|
|
Bụi đất
|
Không có
sinh-khí
|
Không có gì
hiện hữu
|
Hoặc là :
Thành phần
|
kết quả
|
|
Không có bụi
đất (vật chất)
|
Sinh-khí
|
Không có gì
hiện hữu
|
Từ khảo sát trên đây; tạo vật được mô tả trong
sách Stk 2:7 cho chúng ta thấy có sự “sống” hay sinh khí trong những tạo vật đó
và như vậy : tạo vật đó là một hồn sống trước mặt Chúa.
Ngoài ra trích đoạn Exe 37 sau đây từ câu một đến câu
14 là một so sánh mô tả rõ về tiến trình sáng tạo con người. Thân thể là bụi
đất và Chúa cho thân thể đó sự sống (hơi thở); có sự sống thân thể đó trở nên
một con người sống động. Con người đó nhận biết Thiên-Chúa, tức thì Ngài ban
cho Thần linh của Ngài. Con người nhận được Thần–linh Chúa đó trở nên
linh-hồn-sống, hay sinh-linh còn được thánh Phao-lo gọi là con người toàn diện.
Exe 37:1-14 1 Tay của Đức
Giê-hô-va đặt trên ta; Ngài dắt ta ra trong Thần Đức Giê-hô-va, và đặt ta giữa
trũng: nó đầy những hài cốt. 2 Đoạn Ngài
khiến ta đi vòng quanh những hài cốt ấy; nầy, có nhiều lắm trên đồng trũng đó,
và đều là khô lắm. 3 Ngài phán cùng ta rằng:
Hỡi con người, những hài cốt nầy có thể sống chăng? Ta thưa rằng: Lạy Chúa
Giê-hô-va, chính Chúa biết điều đó! 4 Ngài bèn phán cùng ta rằng:
Hãy nói tiên tri về hài cốt ấy, và bảo chúng nó rằng: Hỡi hài cốt khô, khá nghe
lời Đức Giê-hô-va. 5 Chúa Giê-hô-va phán cùng những hài cốt ấy rằng:
Nầy, ta sẽ phú hơi thở vào trong các
ngươi, và các ngươi sẽ sống. 6 Ta sẽ đặt gân vào trong các ngươi, sẽ
khiến thịt mọc lên trên các ngươi, và che các ngươi bằng da. Ta sẽ phú hơi thở
trong các ngươi, và các ngươi sẽ sống; rồi các ngươi sẽ biết ta là Đức
Giê-hô-va. 7 Vậy ta nói tiên tri như Ngài đã
phán dặn ta; ta đương nói tiên tri, thì có tiếng, và nầy, có động đất: những
xương nhóm lại hiệp với nhau. 8 Ta nhìn xem,
thấy những gân và thịt sanh ra trên những xương ấy; có da bọc lấy, nhưng không
có hơi thở ở trong. 9 Bấy giờ Ngài phán cùng
ta rằng: Hỡi con người, hãy nói tiên tri cùng gió; hãy nói tiên tri và bảo gió
rằng: Chúa Giê-hô-va phán như vầy: Hỡi hơi thở, khá đến từ gió bốn phương, thở
trên những người bị giết, hầu cho chúng nó sống. 10 Vậy
ta nói tiên tri như Ngài đã phán dặn ta, và hơi thở vào trong chúng nó; chúng
nó sống, và đứng dậy trên chân mình, hiệp lại thành một đội quân rất lớn. 11 Ngài
phán cùng ta rằng: Hỡi con người, những hài cốt nầy, ấy là cả nhà Y-sơ-ra-ên.
Nầy, chúng nó nói rằng: Xương chúng ta đã khô, lòng trông cậy chúng ta đã mất,
chúng ta đã tuyệt diệt cả! 12 Vậy, hãy nói
tiên tri, và bảo chúng nó rằng: Chúa Giê-hô-va phán như vầy: Hỡi dân ta, nầy,
ta sẽ mở mồ mả các ngươi, làm cho các ngươi lại lên khỏi mồ mả, và ta sẽ đem
các ngươi về trong đất của Y-sơ-ra-ên. 13 Hỡi
dân ta, các ngươi sẽ biết ta là Đức Giê-hô-va, khi ta đã mở mồ mả các ngươi, và
làm cho các ngươi lại lên khỏi mồ mả. 14 Ta sẽ đặt Thần ta trong các ngươi, và
các ngươi sẽ sống. Ta sẽ lại lập các ngươi; trong đất riêng của các ngươi; rồi
các ngươi sẽ biết rằng ta, Đức Giê-hô-va, sau khi hứa lời ấy thì đã làm thành,
Đức Giê-hô-va phán vậy.
Trở lại nội dung lời Chúa trong sáng thế chương hai câu
bẩy (St 2:7) : Từ không có bất cứ sinh vật nào hiện hữu - Thiên Chúa phán một
lời, muôn loài liền có và được dựng nên.
Kh
4:11 11 “Lạy Chúa là Thiên Chúa chúng con, Ngài xứng
đáng lãnh nhận vinh quang, danh dự và uy quyền, vì Ngài đã dựng nên muôn vật, và do ý Ngài muốn, mọi loài liền có và được
dựng nên.”
Do thái 11:3 “3 Nhờ đức tin, chúng ta hiểu rằng vũ trụ đã
được hình thành bởi lời của Thiên Chúa; vì thế, những cái hữu hình là do những
cái vô hình mà có”.
Như vậy, trước khi Adam được sáng tạo. Ông hoàn toàn
không hiện hữu ở bất cứ trạng thái nào. Khi Chúa dựng nên Ông từ bụi đất, Người
ban cho bụi đất đó, sự sống, hơi thở (Tv 104:30.Giop 33:4. Xa 12:2); khi đó,ông
mới hiện hữu và sống động (Cv 17:28).
Ngay khi Thiên Chúa sáng tạo Adam. Ông hiện hữu như một
sinh vật, một hồn sống, một mạng sống có ý chí , trí khôn, tình cảm; vì thế,
ông có tự chủ, tự do; mà Kinh thánh còn gọi là “ giống hình ảnh Chúa”. Sự tự
chủ, tự do đó đã giúp Ông chọn lựa để : một là, đi theo đường lối Chúa (biểu
tượng : Cây sự sống); hai là, đi theo ý riêng (biểu tượng : Cây thiện ác).
Adam chọn lựa sống theo đường lối Chúa – kết quả ông
được làm con Chúa (Lu 3:38) – trong tâm hồn ông có Thần khí Chúa ở cùng; hay
nói cách khác trong tâm hồn ông có Thiên-Chúa Cha – Thiên-Chúa Con và Thần
Thiên-Chúa (Thần Chúa : sông nước sự
sống) ở cùng . Những ai chọn Chúa ngày hôm nay cũng vậy – Sau khi tuyên
xưng niềm tin vào Thiên-Chúa và cam kết thi hành mọi điều răn (I Gioan 3:24. Gioan
14:21) Ngài dạy thì trong tâm hồn người ấy có Chúa Cha – Chúa Con – và Thần
Thiên-Chúa ngự trị; nói cách khác họ trở nên đền thờ sống động của Thiên-Chúa.
Những người này được thánh Phao-lô viết như sau : “23 Nguyện chính Thiên Chúa là nguồn mạch bình an, thánh hoá
toàn diện con người anh em, để thần trí (spirit), tâm hồn(mạng sống, soul),
và thân-thể (body) anh em, được gìn giữ vẹn toàn, không gì đáng trách,
trong ngày Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta, quang lâm”(I Te 5:23).
Trích đoạn trên thánh Phao-lo nói đến người có Chúa ngự
trị trong họ, trong con người toàn diện đó - họ có thêm thành phần là thần linh
Chúa. Ngược lại người không có Chúa trong họ thuần túy chỉ : tâm hồn và thân
xác. Tâm hồn và thân xác còn được gọi là mạng sống, sinh linh, hồn sống v.v…
B.
Ngôi
vị - Thân vị
Con
người toàn diện - Giống hình ảnh Chúa - Hồn sống –sinh linh – mạng sống là các từ ngữ chúng ta thường đọc, nghe. Vậy
quy ước nào để một : Con người toàn diện - Giống hình ảnh Chúa - Hồn sống –sinh
linh – mạng sống được xưng hô là thân vị hoặc ngôi vị ?
Đọc
lời Chúa trong sách Giô-na : “12 Ông bảo họ : “Hãy đem tôi ném xuống biển thì
biển sẽ lặng đi, không còn đe dọa các ông nữa ; vì tôi biết là tại tôi mà các
ông gặp cơn bão lớn này.” 13 Những người ấy
cố chèo vào đất liền, nhưng không thể được vì biển mỗi lúc một động thêm, uy
hiếp họ. 14 Họ kêu cầu ĐỨC CHÚA và thưa :
“Ôi, lạy ĐỨC CHÚA, ước gì chúng con không phải chết vì mạng sống người này, và
xin đừng đổ máu vô tội trên đầu chúng con ; vì lạy ĐỨC CHÚA, chính Ngài đã hành động tuỳ theo sở
thích.” (Giô-na 1:12-14)
Chính Ngài đã hành động tuỳ theo sở thích !
Đây là thuộc tính nói lên một “thân vị - ngôi vị” có tự do riêng biệt phát xuất
bởi các phẩm chất : ý chí – trí khôn – tình cảm. Thiên-Chúa Cha toàn năng, hằng
hữu, tự hữu là đấng siêu việt – là Đấng mà không ai có thể thấy được bằng con
mắt xác thịt (I Ti 6:16. I Gioan 4:12.
Gioan 6:46); thế nhưng, Ngài tự bày tỏ cho loài người trong kinh thánh về
chính Ngài, giới hạn ít là qua các phẩm chất : ý chí – trí khôn – tình cảm.
Chúng ta đọc các trích đoạn sau đây để tìm hiểu về sự bày tỏ qua các khía cạnh
đó :
·
Ý chí
: Sách Ê-sai viết về phẩm chất ý chí nơi
Thiên-Chúa như sau : “24
ĐỨC CHÚA các đạo binh đã thề rằng : “Quả thật, Ta định làm sao, sẽ
nên như thế; Ta quyết thế nào, sẽ thành như vậy. (Es 14:24)
·
Trí khôn
: Sách Roma viết về trí khôn nơi Thiên-Chúa
như sau : “33
Sự giàu có, khôn ngoan và thông suốt của Thiên Chúa sâu thẳm dường
nào ! Quyết định của Người, ai dò cho thấu ! Đường lối
của Người, ai theo dõi được ! (Roma 11:33)
·
Tình cảm
: Sách xuất hành viết về tình cảm
nơi Thiên-Chúa như sau : “13 Còn dân đã
chuộc về, Ngài yêu thương dìu dắt, lấy quyền lực dẫn đưa
tới đất thiêng Ngài ngự” ( Xu 15:13).
Thiên-Chúa
sáng tạo loài người cũng có các phẩm chất nêu trên giống như Ngài. Ý chí - Trí
khôn - Tình cảm là ba phẩm chất của con người toàn diện (tinh thần và thể xác);
nhờ có ba phẩm chất này nên con người còn được xem là một ngôi vị, một thân vị. Ngôi vị, thân vị là một quy ước nêu rõ
sự khác biệt giữa loài người và các động vật khác điều này đồng nghĩa với lời
Thiên-Chúa khải thị cho biết về vị trí của loài người khi Ngài sáng tạo như sau
: “27 Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh
mình,Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh Thiên Chúa,Thiên Chúa sáng tạo
con người có nam có nữ.” (St 1:27).
Như
vậy khi nói đến một ngôi vị chúng ta có thể liên tưởng một loạt các nhóm chữ
đồng nghĩa như sau : một con người toàn diện - một hồn sống - một sinh vật có ý
chí - trí khôn - tình cảm; hoặc một sinh vật được sáng tạo giống hình ảnh Chúa.
Trích
đoạn sau liệt kê cả ba phẩm chất của con người toàn diện : “26 Bởi thế, Thiên Chúa đã để mặc họ buông theo dục tình đồi bại. Đàn bà
không quan hệ theo lẽ tự nhiên, mà lại làm điều trái tự nhiên. 27
Đàn ông cũng vậy, không quan hệ với đàn bà theo lẽ tự nhiên, mà lại
đem lòng thèm muốn lẫn nhau : đàn ông bậy bạ với đàn ông. Như vậy là chuốc vào
thân hình phạt xứng với sự lầm lạc của mình. 28 Vì
họ đã không thèm nhận biết Thiên Chúa, nên Người đã để mặc họ theo trí óc lệch
lạc mà làm những điều bất xứng, 29 lòng họ đầy
bất chính, xấu xa, tham lam, độc ác đủ thứ ; nào là ganh tị, giết người, cãi
cọ, mưu mô, thâm hiểm ; nào là nói hành nói xấu, 30 vu
oan giá hoạ. Họ thù ghét Thiên Chúa, ngạo ngược, kiêu căng, khoác lác, giỏi làm
điều ác, không vâng lời cha mẹ, 31 không có
lương tri, không giữ lời hứa, không chút tình cảm, không chút xót thương. 32 Họ thừa biết phán quyết của Thiên Chúa là : hễ
ai làm những điều như vậy thì đáng chết. Thế mà không những họ cứ phạm những
tội đó, lại còn tán thành những kẻ làm như vậy.” (Roma 1:26-33)
·
Ý chí : Các câu 26-27 : quyết chí làm điều trái
với tự nhiên.
·
Trí khôn :
Các âu 28 và 32 : khả năng nhận biết phải trái.
·
Tình cảm : Các câu 29-31 : cảm xúc và hướng về
những việc mà hậu quả gây tai hại cho cá nhân và tha nhân.
Tóm tắt : Ý chí – Trí khôn – Tình cảm chính là các phẩm chất
của : Ngôi vị - Thân vị - Con người toàn diện - Giống hình ảnh Chúa - Hồn sống.
Đặc điểm của : Ngôi vị - Thân vị - Con người toàn diện - Giống hình ảnh Chúa -
Hồn sống là sự tự do và độc lập riêng biệt.
Kính trong Chúa Giê-su
Lê văn Bình
[1]
Công-Giáo.Giờ Kinh Phụng Vụ.
[2] Lm
Nguyễn-Thế-Thuấn. 1976.
[3]
Tin-Lành. Bản Dịch Mới 2002
[4] Tin
-Lành. Bản Dịch Truyền Thống.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét